Topraktan Ürettiği Gramofon Sındırgı’nın Kültürü İle Buluşuyor
Cuma, 30 Temmuz 2021
Topraktan Ürettiği Gramofon
Sındırgı’nın Kültürü İle Buluşuyor Bir zamanların meslekleri olan,
zanaat ve zanaatkar kavramlarının da beraberinde getiren geleneksel el
sanatları günümüzde hala devam ediyor. Balıkesir’in
Sındırgı ilçesinde toprak sanatının piri olan ve yıllarca bu mesleği yapan
Yalçın Akkayalı (82) Sındırgı belediyesi, Avrupa birliği ve Avustralya
Büyükelçiliği’nin desteği ile faaliyete geçen bu projede sanat kursları
veriyor. Sındırgı ilçesinde yaşayan son çömlek ustası Yalçın, çırak olarak
yetirdiği Muhammet Asil Çetin ile okullarda çömlekçiliği tanıtmak amacıyla
etkinlikler düzelemeye devam ediyor. Yalçın Akkayalı’nın çırağı olarak
çömlek ustalığına adım atan Muhammet Asil Çetin standart ürünlerin yanında
farklı ürün denemeleriyle ilgi çekiyor. Topraktan yapmış olduğu cep
telefonlarının kullanımına özel gramofonla adeta nostalji rüzgârı estiriyor. Sındırgı ilçesinde proje
kapsamında kurulan Bilge Nesil Gençlik Bilişim
Sanat merkezinde başlatılan çömlekçilik sanatı çömlek ustasının marifetli
elleri ile renkleniyor. Sındırgı Belediyesi’nin ve Avustralya Büyükelçiliği'nin
desteği ile kurulan çömlek atölyesine şimdilerde ev sahipliği yapan Çetin, 30
yıl önceye kadar dayanan çömlek sanatını oluşturduğu fikir doğrultusunda
kıymetli eserleri bir araya getiriyor. Çömlek ustası Çetin, cep telefonları için topraktan
gramofon üretiyor. Gramofon, müzik dinlemek için cep telefonu haznesine
yerleştirildiğinde hoparlör etkisi oluşturuyor. Topraktan yapılan ve cep
telefonları için üretilen gramofonlar, boyutlarına göre fiyatları değişerek
satışa sunuluyor. Sındırgı bölgesinin
arazilerinden toplanan özel kil çamur ile elleriyle şekil vererek çamurları
çömleğe dönüştürüyor. Son şeklini alan çömlekler fırında kurutulmaya
bırakılıyor ardından tüccarlar tarafından alınıp yurt içi ve yurt dışına satışı
sunuluyor. Yapılan çömleklerin üzerine Sındırgı’nın 3000 yıllık kültürü olan
Yağcıbedir motifleri işlenerek atölyeyi ziyarete gelen turistlere bu kültür
tanıtılıyor. Hititlerden günümüze uzanan
çömlekçilik geleneği Sındırgı ‘Bilge Seramik ve Sanat’ atölyesinde devam
ediyor. Bir proje
niteliğinde kurulan Bilge Seramik ve Sanat
atölyesi, geçmişte nelerin yapıldığı ve gelinen son noktanın neler olduğu
sorusuna da medeniyeti yansıtan eserle cevap veriyor. Çömlek ustası
olan Muhammet Asil Çetin, projeyi Bilge Nesil Gençlik Bilişim Sanat ve Turizm
Derneği olarak Avustralya Büyükelçiliği’nin desteği ile başlattıklarını
söyledi. Toprak sanatının unutulmaya yüz tutmuş bir sanat olduğunu belirten
Çetin, ‘’Aslında
yaklaşık 30 yıl kadar önce çömlek sanatı Sındırgı’dan yok olmuş. Bizde Sındırgı
da tekrardan yapılabilir mi diyerekten araştırdık. Sanatçı geçler olarak bunu
yaparsak biz yaparız dedik. Sındırgı belediyesinin ve Avustralya büyük
elçiliğin desteği ile bu sanatı tekrar canlandırmış olduk. Atölyemizin ismi
‘Bilge Seramik ve Sanat’. Sosyal girişim olarak başladığımız bu atölyenin bilge
olmasının sebebi Sındırgı da 8 tane bilge dede varmış. Onun için etrafında
sekizgen Selçuklu motifi var. İçinde de liderliği ve gücü temsil eden
Sındırgı’nın kadim kültürü olan Yağcıbedir ’in en bilinen simgesi Kocabaş
motifi var. ‘Ürettiğimiz ürünlerin üzerine Sındırgı’nın kültürü olan
Yağcıbedir motifleri ile süslüyoruz’ Sındırgı toprağının çömlek yapımında uygun olduğunu söyleyen
Çetin, ‘’Ürettiğimiz ürünler kullanışlı ürünler oluyor. Mesela gramofon, tabak,
bardak, fincan, cezve, vazo, saksı, aslında ürettiğiniz ürünler hayal gücünüze
bağlı. Çünkü toprak yumuşak bir madde olduğu için elinizdeki ürünü
hayalinizdeki gibi üretebiliyorsunuz. Sındırgı’nın toprağı buna uygun. Killi
dediğimiz topraktan tornalarımız da yapıyoruz ve fırınlıyoruz ürünlerimizi.
Üzerini de Yağcıbedir motifleriyle süslediğimiz zaman daha dekoratifle ve
gösterişli hale gelmiş oluyor’’ dedi. Yaptığımız ürünlere yurt dışından da yoğun ilgi olduğunu
ifade eden Çetin, ’Yaptığımız ürünlerin üzerine Sındırgı’nın 3000 yıllık
kültürü olan Yağcıbedir motifleri çiziyoruz. Ürünlerimiz daha dekoratif ve
gösterişli hale geliyor. Çıkan ürünler de yurt dışından ilgi çekiyor. Atölyemize
ziyarete geliyorlar ve inceliyorlar. Bizde bu sebeple bu hikâyeyi iki kültürü
birleştirerek yaşatmış oluyoruz’’ dedi. ‘Çömlek sanatı çocukları 3 boyutlu düşünmeye sevk ediyor’ Sındırgı ilçesinde yaşayan çömlek ustası Muhammet Asil
Çetin, anaokulu öğrencilerini de toprak sanatı ile buluşturuyor. Balıkesir,
Manisa, Kütahya ve Çanakkale’deki çeşitli okullara, anaokulu başta olmak üzere
binlerce öğrenciye çömlek sanatı ile 3 boyutlu düşünmeye sevk ediyor. ‘’Çömlek sanatı insanı 3 boyutlu düşünmeye sevk eden bir
sanat. Özellikle bu yönüyle değerli eğitim aracı ve çocuklarımız bu sebeple bu
sanata çok ilgi duyuyor. Balıkesir, Manisa, Kütahya ve Çanakkale’deki çeşitli
okullara, anaokulu başta olmak üzere binlerce öğrenciye bu sanatı etkinlik
olarak yaptık’’ dedi.
Çetin yaptığı topraktan yaptığı gramofon ile büyük rağbet görürken bunun
yanında çanak, çömlek, testi, fincan gibi eserleri üretiyor. Yaptığı ürünleri bir
süre kurumaya bıraktıktan sonra iyice sağlamlaşması için fırında pişiriyor.
Mesleğine olan sevgisi ve gösterdiği azmiyle takdir toplayan Çetin, ürünlerini
yurt içi olmak üzere yurt dışındaki sanatseverlere de tanıtıyor.